Agenda

Bij zijn aantreden als ‘Denker des Vaderlands’ agendeerde René ten Bos het gesprek over het leven in het antropoceen. Hij heeft zijn periode als ‘Denker des Vaderlands’ afgesloten met een verontrustend essay over het begrip ‘uitsterven’. Deze avond is René ten Bos te gast bij het Filosofisch Café Arnhem om te spreken over dit onderwerp. Meer informatie over programma.

Aanmelden is niet nodig. Er wordt een bijdrage naar eigen inzicht gevraagd.

Over Extinctie

De ortolaan en kuifleeuwerik verdwijnen. Met de insecten gaat het slecht. De zeeën zijn zo leeg dat men spreekt van waterwoestijnen. Kortom, het uitsterven van soorten gaat harder dan ooit, zo hard dat wetenschappers vrezen dat het vroeg of laat ook de mens raakt. Ons eigen voortbestaan staat dus ook op het spel, niet alleen dat van andere diersoorten.

Hoe hebben filosofen en wetenschappers over het einde van dier en mens nagedacht? René ten Bos neemt de lezer mee op een onheilspellende tocht die begint op de ‘plee’ van het universum en eindigt bij het ‘ondier’ dat in ons allen huist. Dwars door al het pessimisme en nihilisme heen ontwaart hij daarbij de mogelijkheid van een intieme relatie tot extinctie. Dat betekent dat we niet alleen de noodlottigheid van ons kunnen afwerpen, maar ook dat we onbedaarlijk kunnen lachen om onszelf en om wat ons het meest bedreigt.

Extinctie is bedoeld voor mensen die niet willen wegkijken van onheil en catastrofe; voor mensen die openstaan voor een nieuwe manier van denken over ecologie. Extinctie sluit naadloos aan bij de discussie over het antropoceen, waar Ten Bos zich nadrukkelijk in heeft gemengd. Het boek gaat verder waar het alom geprezen Dwalen in het antropoceen ophield.

Libris Literatuur Prijswinnaar Rob van Essen is eind van deze zaterdagmiddag bij ons te gast. Een goede gelegenheid kennis te maken met deze schrijver die al vele romans op zijn naam heeft staan, maar bij het grote publiek weinig bekend was. Met zijn nieuwste roman De goede zoon komt daar verandering in. Na een interview met Frederik van Dam (docent Letterkunde Radboud Universiteit) zal Rob vragen beantwoorden en signeren.

De entree is vrij, aanmelden wordt op prijs gesteld.

De romans en verhalen van Rob van Essen (1963) worden alom geprezen. Zijn werk stond op shortlists van verschillende prestigieuze prijzen, zijn laatste bundel Hier wonen ook mensen werd bekroond met de J.M.A. Biesheuvelprijs. Van Essen is zijn cultstatus ontgroeid en behoort tot de beste schrijvers van het Nederlands taalgebied. Hij is een meester in het verdraaien van de werkelijkheid met als gevolg dat we ons bestaan scherper waarnemen.

Over De goede zoon

In De goede zoon trekt Rob van Essen de lezer een omgeving in die dystopische trekken vertoont en tegelijk angstaanjagend herkenbaar is. In een wereld waar invoering van het basisinkomen heeft gezorgd voor lethargie en stijgend museumbezoek reizen twee mannen af naar het zuiden met een geheime opdracht. De een kent het echte doel van de reis. De ander heeft net zijn moeder begraven. Samen gaan ze op zoek naar verlossing en vergetelheid, bijgestaan door ironische robots en praatgrage zelfrijdende auto’s. De goede zoon is niet alleen een meeslepend verslag van een tocht door een labyrint vol vreemde gebeurtenissen, maar ook een verrassend autobiografische roman over een zoon die de balans opmaakt na de dood van zijn moeder.

“Een sprankelend werk van literaire verbeelding. De roman confronteert ons op schitterende wijze met de tekortkomingen en uitdagingen van ons eigen leven. – Aldus de jury.”  (uit het juryrapport Libris Literatuur Prijs 2019)

Rob van Essen. De goede zoon.
Atlas Contact, € 21,99.

Na een Filosofisch Café over ‘uitsterven’ met René ten Bos buiget het Filosofisch Café Arnhem zich opnieuw over de toekomst van de Aarde en onze rol als mens daarbij. Ditmaal vanuit een meer praktische en waardengedreven insteek. Inleider Eric van der Vet neemt de aanwezigen aan de hand van de filosofen Latour, Kunneman, Manschot en Korthals mee in een zoektocht naar mogelijkheden om vriendschap met de Aarde te sluiten.

Om klimaatverandering en verlies van biodiversiteit tegen te gaan zijn nieuwe technieken onvoldoende. Wij zullen onszelf meer als onderdeel van ecologische systemen moeten beschouwen dan als ‘buitenstaanders’ die de bronnen van de Aarde kunnen blijven exploiteren louter voor ongelijk verdeelde materiele welvaart, groei en winst. Daarvoor zijn nieuwe, mede vanuit ethisch besef gestuurde handelingsrepertoires nodig.

Eric van der Vet schreef het boek Homo Ecologicus. Hierin ontwikkelt hij ecologisch waardenwerk als kader voor nieuwe handelingsrepertoires. Vanuit de rollen en posities die wij vervullen (bestuurder, consument, burger, politicus, onderwijzer, werknemer, ondernemer, vakantieganger, investeerder, et cetera) zijn er mogelijkheden om de ecologische teloorgang tegen te gaan en bij te dragen aan herstel. Nodig is dat wij ons – in de woorden van de filosoof Henk Manschot – ‘toewenden naar de Aarde’. In deze opvatting is de Aarde een complex geheel van talloze ecosystemen waarbinnen de mens één van de agentia is. Hij kan (en moet?) verantwoordelijkheid nemen voor ‘Het geheel’.

Tijdens de avond neemt Eric van der Vet ons mee langs het denken van onder meer drie Nederlandse filosofen: Harry Kunneman, Henk Manschot en Michiel Korthals. Met gebruik van veel voorbeelden geeft hij samen met de aanwezigen vorm aan een verkennende zoektocht hoe wij minder Homo Economicus en meer Homo Ecologicus kunnen worden.

Eric van der Vet (1947) promoveerde aan de Universiteit voor Humanistiek en is voorzitter van het Gezelschap Waardenwerk en redacteur van het Tijdschrift Waardenwerk. Zijn boek Homo Ecologicus verscheen in 2018 in de Waardenwerk Cahierreeks.

Het Nederlands Letterenfonds reikt jaarlijks een beurs uit aan acht veelbelovende debutanten en organiseert samen met De Nieuwe Oost | Wintertuin rondom een aantal van deze debutanten een landelijk rondtrekkende, exclusieve leesclub: Club Debuut.

In aanloop naar Nieuwe Types strijkt Club Debuut neer in Arnhem. Centraal staat het debuut Bokman van Dean Bowen. De leesclub wordt geleid door schrijver Erik Jan Harmens. Hij gaat met Dean en de bezoekers in gesprek over deze bijzondere bundel, die werd genomineerd voor de C. Buddingh-prijs 2018.

Schrijver Marjolein Takman is de secretaris van dienst en draagt aan het einde van de sessie haar literaire notulen van het gesprek voor.

Deuren open v.a. 19.30 uur. Graag even aanmelden.

Dean Bowen was in februari bij Hijman Ongerijmd te gast tijdens de Poëzieweek. Mooie herkansing als je dat hebt gemist!

Over Bokman: Dean Bowen ontrafelt op magnifieke wijze zijn levensgeschiedenis en culturele erfenis, die zich op verschillende continenten afspelen. Hoe verhoud je je tot de culturele mechanismes in onze wereld die politiek en maatschappelijk aan alle kanten druk uitoefenen op het individu?

Indringende en geëngageerde poëzie. Die helemaal binnenkomt als je Dean hoort voordragen.

Zaterdagmiddag 22 juni presenteert Sem van Loon zijn debuut De sluwe Leeuwin. Het boek beschrijft de lotgevallen van een jonge topsporter die een ernstige eetstoornis ontwikkelt en erachter komt dat ze in een verkeerd lichaam zit. De sluwe Leeuwin verschijnt onder de auteursnaam Floor van Loon en is sterk autobiografisch.

De toegang is vrij. Aanmelden wordt op prijs gesteld.

Over De sluwe Leeuwin

Floor van Loon speelt op 15 jarige leeftijd bij Jong Oranje. Ze woont op een sportcampus in Eindhoven en alles in haar leven staat in het teken van voetballen en een topsportcarrière. Als ze op het punt staat naar het EK in Litouwen te gaan stort Floor in. Ze is uitgeput en in de macht van Anorexia Nervosa.

In deze autobiografie wordt je meegenomen in alle oorzaken en gevolgen daarvan. Floor wil met het boek duidelijk maken dat een eetstoornis niet alleen maar over (niet) eten gaat. Gaat haar sluwe eetstoornis haar carrière als Oranje Leeuwin in de weg staan?

(fragment) Inmiddels is Loki, de naam van mijn eetstoornis, in mijn hoofd geslopen en houdt hij mij 95% van de tijd bezig met al zijn geboden en verboden. Ik mag niet eten. Ik moet veel sporten. Ik moet hier over liegen naar anderen toe en Loki is nooit tevreden en wil steeds meer grenzen verleggen. Vijf procent van de tijd ben ik mezelf. Dan ben ik de gezonde Floor. De gezonde floor is stoer, bescheiden, perfectionistisch, sportief, behulpzaam, maar ook erg gevoelig en af en toe een tikkeltje eigenwijs. Dit zijn de woorden die mij het best omschrijven.

 Over Sem van Loon

Arnhem is een (jonge) schrijver rijker. Sem van Loon is 17 jaar en ging eerder door het leven als Floor van Loon. Met het boek wil hij anderen motiveren dat je van iets negatiefs iets positiefs kan maken. Ook wil hij meer kennis overbrengen wat het hebben van een eetstoornis inhoudt en wil hij wil begrip creëren.

Sem van Loon. De sluwe Leeuwin.
Boekscout, € 22,50
Verschijnt 21 juni