Agenda

Schrijver, dichter en staatsman Jacob van Lennep (1802-1868) leidde als een ‘bezielde schavuit’ een fascinerend leven. Marita Mathijsen schreef zijn levensverhaal, dat tegelijk een biografie is van een tijdperk. Mathijsen schrijft met humor, inlevingsvermogen en eruditie en weet zo de complexe negentiende eeuw voor iedereen toegankelijk te maken. Niet voor niets is haar boek genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs 2018.

Deze middag vertelt Marita Mathijsen over de ‘bezielde schavuit’ Jacob van Lennep en zijn tijd.

Entree € 5,00.

Jacob van Lennep is een gangmaker en spotter, vrouwenliefhebber en hulpvaardig vriend. Hij overlijdt in Oosterbeek waar zijn grafmonument nog op de oude begraafplaats aan de Fangmanweg is te vinden. Hij leidde een gespleten leven, tussen de bedrukkende moraal en de turbulente moderniseringen van zijn tijd. Als telg uit een voorname Amsterdamse familie voelde hij de last daarvan op zich drukken. Want iemand van zijn afkomst moest zich conformeren, en dat lag hem helemaal niet…
Zijn daadkracht was enorm: Amsterdam dankt zijn waterleiding aan hem en Den Haag het behoud van de Ridderzaal. Hij was betrokken bij de plannen voor het Amstel Hotel, het Noordzeekanaal en het Rijksmuseum. Bovenal was Jacob van Lennep een getalenteerde, enorm productieve schrijver die de moed had zijn eigen weg te volgen in een door conventies bepaalde tijd. Wel kostten zijn spotverzen op de vaderlandse geschiedenis zijn lidmaatschap van de Tweede Kamer.

Marita Mathijsen is emeritus hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde. Zij doorzocht duizenden brieven en documenten en sprak met vele afstammelingen, van wie ze oude familieverhalen achterhaalde en tal van onbekende foto’s en tekeningen, die in het rijk geïllustreerde boek zijn opgenomen.

Marita Mathijsen. Jacob van Lennep. Een bezielde schavuit.
Uitgeverij Balans. € 39,35.

DE GLIMWORM EN DE PAD

Een fabel

Vonk’lend door het loverduister,
Zelf onkundig van haar luister,
Licht-ster van de klavergrond,
Doolde een glimworm in het rond.
Uit het zwabbrig slijm gekropen,
Stort een pad, met vuil bedropen,
Op die fel gehate schijn
’t Onweerstaanbaar moordvenijn.
‘Waarom doodt in arren moede,
Waarom doodt mij uwe woede,
Daar ‘k u nooit beledigd had?’
‘Waarom licht gij?” bromt de pad.

Vertalingen en navolgingen in poezy (1884)

Chris de Stoop schreef met Wanneer het water breekt een universeel, aangrijpend verhaal over bootvluchtelingen. Het verhaal zoomt in op één boot, één groep, één familie en vertelt tegelijk het verhaal van veel lotgenoten. Eerder schreef Chris de Stoop de bestseller Dit is mijn hof. Deze avond vertelt hij over zijn intensieve onderzoek naar de groep bootvluchtelingen, leest hij voor en gaat hij in gesprek over het grote drama van deze tijd.

Deze avond is ook (een deel van) het Arnhemse Wereldvrouwenkoor present met een kort optreden!

Als het water breekt beschrijft het waargebeurde verhaal van een visser en zijn dochter, die al een tijd geleden hun vaderland ontvluchtten. Hung stak in zijn eigen kleine vissersboot de zee over om hier in een dorp achter een hoge dijk een nieuw leven te beginnen. Quyen bouwde een succesrijk restaurant op, maar worstelt nu met haar eigenheid. Het is ook het verhaal van de tientallen reisgenoten die langdurig ronddobberden op zee. Een kleine gemeenschap van met elkaar verknoopte levens, bijeengebracht op een beslissend moment in hun bestaan. Niet iedereen heeft het overleefd. Sommigen voelden zich daarna verloren. Anderen werden dokter, ingenieur, bankier of ondernemer. Als het water breekt is een universeel, aangrijpend verhaal over de diepe breuk die migratie is, inzoomend op één boot, één groep, één familie. Een verhaal van opoffering, bedrog, strijd, angst, liefde en heimwee, op een persoonlijke manier verteld door Chris de Stoop, die de familie al jaren volgt en met tientallen reisgenoten sprak.

Chris de Stoop is auteur van fictie en non-fictie. Werk van hem werd in een tiental landen vertaald en werd bekroond met literaire en journalistieke prijzen. Zijn voorlaatste boek Dit is mijn hof (2015), over de neergang van de boeren en de spanning tussen het oude boerenland en de ‘nieuwe natuur’, werd een bestseller. Bovendien is Chris een bevlogen verteller!

Chris de Stoop. Wanneer het water breekt.
De Bezige Bij. € 21,99.
verschijnt 13 september 2018

Het Wereldvrouwenkoor bestaat uit vrouwen met verschillende culturele achtergronden. De deelneemsters brengen allemaal hun mooiste lied in, uit het land van herkomst in de moedertaal van hun (groot-)ouders. Vandaar dat het repertoire heel divers is, in vele talen, sferen en kleuren maar altijd passend in de sfeer van deze Wereld Vrouwen. Het koor staat onder de bezielende leiding van dirigente Monique Verhoeven. Meer over het koor vind je hier.

Het is weer Popronde in Arnhem. Wij doen mee en zetten de deuren wijd open. Alle informatie over het programma in Arnhem vind je hier.

Bij Hijman Ongerijmd zijn de optredens:

20.45 uur: Thaïti

Dansbare worldbeat met invloeden uit de R&B, Post-punk en 80’s disco. Bewapend met percussie, synths, vibey vocals en een gezonde liefde voor zweterige grooves en hooks weet Thaïti overal een ‘gran-Er wordt aan een debuut LP gewerkt.

kijk en luister

22.30 uur:  Rey Tranquilo

Rey is pas sinds een jaar serieus bezig met zijn muziek. Hij stopte met zijn mode opleiding om zich helemaal te focussen op zijn muziek. Dat werkt goed want hij komt met harde tracks, zit in het eerste jaar van de Herman Brood Academie en heeft vorig jaar zijn EP gedropt. Kom kennis maken met: Rey Tranquilo!

kijk en luister

Schrijven en vertellen begint met ‘een goed verhaal’. Maar wat zijn de bouwstenen van een goed verhaal? En hoe breng je het over het voetlicht? De workshop ‘verhalen vertellen’ wordt begeleid door Marita Coppes. Zij schreef de roman ‘De laatste verhalenweefster’ en is docent bij de Nationale Vertelschool. Zij zal deze middag ook over de totstandkoming van haar roman vertellen.

Marita Coppes gelooft in de kracht van het verhaal. Een goed verhaal kan inspireren, beïnvloeden en in beweging zetten. Het kan emotioneren en mensen verbinden. Een goed verhaal is het waard ook goed te worden verteld. En daar komt ‘vertelkunst’ bij kijken, wat voor de helft uit verteltechnieken bestaat en voor de andere helft uit vertelplezier. Deze middag zal Marita de deelnemers een korte introductie geven en vooral inspireren om hun éigen verhaal te vertellen. Daar komen alle liefhebbers van verhalen, of ze nu schrijven of hun verhaal willen vertellen, een stap verder mee.

Marita Coppes
Marita Coppes is als docent en coach verbonden aan de Nationale Vertelschool. Daarnaast is ze schrijver. Dit voorjaar verscheen haar debuutroman ‘De laatste verhalenweefster’.
‘De laatste verhalenweefster’ is een gelaagde familieroman met magisch-realistische elementen, gesitueerd in het zwoele Guatemala. De roman vertelt het verhaal van een familie in Guatemala waar economische en ecologische belangen met elkaar in conflict zijn. Deze botsing van belangen heeft ingrijpende gevolgen voor de persoonlijke levens van de hoofdpersonen. Het verhaal is deels gebaseerd op Marita’s persoonlijke ervaringen in Latijns-Amerika. Ze woonde als kind in Colombia en die ervaringen heeft ze verwerkt in prachtige en vooral levendige omschrijvingen van het landschap en de cultuur.

Arnhems Schrijfatelier
Het Arnhems Schrijfatelier is een samenwerkingsverband van Schrijverscafé Oscar en boekhandel Hijman Ongerijmd. Het Arnhems Schrijfatelier biedt ruimte aan schrijvers: iedere zaterdagochtend kan in stilte worden geschreven en ongeveer eens in de zes weken wordt een workshop aangeboden die liefhebbers van schrijven verder helpt. Deze workshop is de eerste in een serie. De volgende wordt zaterdag 1 december verzorgd door spoken word artiest Pompado, dan wordt geoefend met spoken word voordracht.

Zaterdagmiddag 3 november kan iedereen die ‘Mijn kinderjaren in de Provence’ heeft gelezen of aan het lezen is, meedoen aan een leesclub in Franse stijl. We houden de winter nog even buiten en duiken in een zomerse klassieker. De leesclub wordt georganiseerd i.s.m. met het Letterenfonds en begeleid door schrijver en ‘Pagnol ambassadeur’ Max Urai.
De entree is vrij. Wel even aanmelden! Want de leesclub gaat door bij minimaal 5 deelnemers.

Marcel Pagnol was één van de bekendste kunstenaars van Frankrijk in de jaren ‘50 – hij maakte films, theater, vertaalde Shakespeare, en schreef romans en autobiografieën over zijn jeugd. Twee van die  autobiografieën zijn nu gebundeld door De Geus onder de titel Herinneringen aan mijn kindertijd. Op 29 september nodigt Hijman Ongerijmd schrijver Max Urai uit om een leesclub te leiden over dit boek.

Hoewel hij het grootste deel van zijn leven in Parijs woonde gingen alle verhalen van Marcel Pagnol  over de Provence. Zijn twee bekendste films, Jean de Florette en Manon des Sources, gaan over een moord in het Zuid-Franse gebied; zijn romans spelen zich er af, en veel van zijn theater. In Herinneringen aan mijn kindertijd, waarvan het eerste deel uitkwam toen Pagnol 62 was, kijkt hij terug naar zijn jonge jaren in dat gebied.
Het Franse platteland vóór de Eerste Wereldoorlog was een plek die nu wel een andere wereld lijkt – alle belangrijke technologische ontwikkelingen van die tijd, zoals telefoons en auto’s, waren nog niet gearriveerd. In plaats daarvan omschrijft Pagnol een wereld van houten watermolens, grootvaders die hun geld verdienen door stenen stuk te slaan, cafés waarin op zaterdag word gevochten, en bossen waarin mannen hun zoontjes leerden hun eigen eten te schieten.
Pagnol is ironisch en soms wat sentimenteel in zijn omschrijvingen, maar wat het meest geloofd is aan zijn autobiografische werk is dat het zo goed weergeeft hoe het is om een kind te zijn. Net als Roald Dahl, toen die zijn autobiografieën schreef, was Pagnol dit nog niet vergeten toen hij in de zestig was. Liefhebbers van jeugdverhalen en Franse sfeer kunnen hun hart ophalen.
Daarnaast is het boek interessant als een voorbeeld van life writing, het schrijven over het eigen leven. Pagnol doet niet alsof zijn herinneringen foutloos zijn, of ononderbroken; soms zitten er gaten van een paar jaar in het boek. Hij laat zien hoe hij de herinneringen bij zichzelf oproept. Eén van de eerste hoofdstukken, bijvoorbeeld, begint ermee dat hij de kop beschrijft van de hamer waarmee zijn grootvader jarenlang op een beitel heeft geslagen. Het staal is door dit werk helemaal hol uitgesleten.

Max Urai is schrijver, recensent, en een van de ambassadeurs van Schwob, een project van het Letterenfonds dat is gericht op het onder de aandacht brengen van klassiekers in de literatuur. Tijdens de leesclubmiddag zal hij het gesprek over dit boek leiden met gerichte vragen en wat meer achtergrondinformatie over de auteur en het boek.

Bestel het boek, ga lekker lezen en doe mee in de Leesclub!

Marcel Pagnol. Mijn kinderjaren in de Provence.
De Geus. € 18,99.

Maaike Meijer schreef een kunstenaarsbiografie over Frederike (‘Fritzi’) ten Harmsen van der Beek. Het levensverhaal van deze dichteres, schrijfster en tekenares is vol van mythes en sensatiebeluste verhalen. In haar biografie Hemelse mevrouw Frederike gaat Meijer op zoek naar het kunstenaarschap van Harmsen van der Beek. Vanavond is ze te gast aan de Poëzieleestafel en gaat ze in gesprek met poëziekenner Wim van Til.

Fritzi ten Harmsen van der Beek wordt tot de grootste dichters van Nederland gerekend. Haar debuutbundel Geachte Muizenpoot en achttien andere gedichten werd in 1965 ontvangen als een literaire sensatie. Ook schreef ze betoverende korte verhalen en was ze journalist, kunstenaar en illustrator, onder meer voor Vrij Nederland. Ze woonde een aantal jaren in Frankrijk en werd daarna het creatieve middelpunt van villa Jagtlust. Op haar eenenveertigste verhuisde ze naar het Groninger dorp Garnwerd, waar Kus of ik schrijf (1975) ontstond.

Rond Frederike Martine ten Harmsen van der Beek, zoals haar werkelijke naam luidt, was nogal wat mythevorming – ‘Fritzi’ werd lang afgeschilderd als spilzieke ‘flodderdiva’. Deze kunstenaarsbiografie vertelt een ander verhaal. Voor het eerst komt Frederike zelf aan het woord, in brieven en fragmenten uit haar dagboek dat ze sinds haar vroege jeugd bijhield.

Maaike Meijer sprak met tal van vriendinnen, vrienden en collega-kunstenaars en kreeg inzage in Harmsen van der Beeks gehele archief. Ze doet met haar biografie recht aan een fascinerend en veelzijdig kunstenaarschap van internationale allure.

Maaike Meijer is emeritus-hoogleraar genderstudies aan de Universiteit van Maastricht en schreef de veelgeprezen biografie M. Vasalis, over het leven en werk van een van Nederlands bekendste dichteressen.

Maaike Meijer in HP de tijd mei 2017: “De beeldvorming over Harmsen van der Beek vind ik heel kwalijk. Zij is kapotgemaakt door de media. Dat iedereen haar ‘Fritzi’ blijft noemen is onprofessioneel: dat is een privé-naam voor intimi, haar schrijversnaam luidt F. Harmsen van Beek, de formele voornaam is Frederike. Al dat ge-‘Fritzi’ maakt haar klein. Dat gebeurt overigens vaker met vrouwen.”

De Poëzieleestafel is een maandelijkse activiteit van Hijman Ongerijmd en Poëziecentrum Nederland. Iedere maand bespreekt poëziekenner Wim van Til de nieuwste en volgens hem meest lezenswaardige poëziebundels. Ditmaal is de Poëzieleestafel boven in de Boeksalon en vragen we een vrijwillige bijdrage.

Maaike Meijer. Hemelse mevrouw Frederike.
De Bezige Bij. € 34,99.
verschijnt 1 november 2018.