Agenda

Lampje is een sprookjesachtig en onweerstaanbaar avontuur voor iedereen vanaf 8 jaar. Ter gelegenheid van de Kinderboekenweek nodigen we jong en oud uit voor de muzikale voorstelling Lampje. De voorstelling vertelt het verhaal van Lampje en zit vol mooie en weemoedige liedjes.

Het wordt druk, dus aanmelden is noodzakelijk!

Annet Schaap schreef het prachtige boek Lampje, een sprookjesachtig verhaal over de dochter van de vuurtorenwachter en een jongen met een vissenstaart. Samen met Fredrike de Winter maakte ze er vervolgens een muzikale vertelvoorstelling bij.

Dinsdagavond 3 oktober aan de vooravond van de Kinderboekenweek ontving het boek de Gouden Griffel, de bekendste prijs voor een kinderboek. Het is de derde keer dat het boek van Schaap, die ermee debuteerde als schrijver, door een jury als beste is uitgeroepen: eerder won Lampje al de Nienke van Hichtum-prijs en de Woutertje Pieterse Prijs. Daarmee heeft Lampje alle mogelijke hoofdprijzen voor kinderliteratuur ontvangen. Deze zomer was Lampje een van de Vakantieliefdes van de boekverkopers, ‘een boek waar je wangen van gaan gloeien!’

Annet Schaap (1965) illustreerde eerder bijna tweehonderd kinderboeken, waaronder de Hoe Overleef Ik-serie van Francine Oomen. Lampje is haar debuut.

Annet Schaap. Lampje.
Querido, 15,99.

Welke nieuwe bundels zijn er verschenen? Wat valt daarin op en wat maakt ze het lezen waard? Aan de poëzieleestafel bij Hijman Ongerijmd helpt poëzieliefhebber en veellezer Wim van Til je op weg.

Deze keer passeren o.a. de nieuwe bundels van Maria Barnas (‘Nachtboot’), Rodaan Al Galidi (‘Neem de titel serieus’), Peter Müller (‘Mussenlust’) en Moya de Feyter (‘Tot iemand eindelijk’) de revue.

Eens in de 4 weken legt Wim de nieuwste en volgens hem meest lezenswaardige poëziebundels op tafel. Hij vertelt wat meer over de dichters en hoe je hun werk kan lezen en ervaren. Heeft iemand een gedicht dat zich moeilijk laat veroveren? Neem het mee, ook daar gaat Wim samen met de aanwezigen graag mee aan de slag.

Je vindt Wim van Til aan de leestafel in het achterste deel van de winkel. Is er een speciale gast of zijn er veel liefhebbers? Dan vind je hem boven in de Boeksalon.

De Poëzieleestafel is een samenwerking van Hijman Ongerijmd en Poëziecentrum Nederland.

Mirjam van Hengel schreef Een knipperend ogenblik een biografie over het leven en werk van schrijver en dichter Remco Campert. Deze middag is zij te gast en wordt haar verhaal afgewisseld met voordracht door Poëzie Hardop.

Dichter, columnist en schrijver Campert bouwde sinds de jaren vijftig een aanzienlijk oeuvre op en ontving diverse onderscheidingen voor zijn werk. Mirjam Van Hengel sprak gedurende twee jaar wekelijks met Campert en kreeg inzage in zijn volledige archief. Het leidde tot “een portret van het leven en werk van een geliefde schrijver bij wie altijd te lezen is wat er op zijn pad terecht kwam”.
Bekende boeken van Campert zijn onder meer Het Leven is Vurrukkulluk uit 1961, dat dit jaar werd verfilmd, en Een Liefde in Parijs uit 2004. Maar bovenal was Campert een groot dichter. Deze middag vertelt Mirjam van Hengel over Campert. Zij wordt afgewisseld met voordracht door Poëzie Hardop.

Mirjam van Hengel schreef eerder een biografie over leven en werk van Leo Vroman. Ook toen organiseerden we daarover een bijeenkomst. Daaraan bewaren we mooie herinneringen!

Mirjam van Hengel. Een knipperend ogenblik.
De Bezige Bij. € 29.99.

Erno Eskens verzorgt de inleiding op het gespreksthema van deze Filosofisch Café avond: de laatste levensfase. Hij zal dat doen onder de titel Amor fati, hups daar gaat ie.

Wat doe je als je hoort dat je binnen een paar jaar doodgaat? Leg je je erbij neer? Laat je alles vallen? Ga je door op de oude voet alsof er niets aan de hand is? Of probeer je je te verzoenen met je lot? Erno Eskens stelde deze vragen aan zijn Arnhemse collega-filosoof André de Vries nadat bij hem kanker was geconstateerd en hij woedend was op het lot dat hem trof. Het leidde tot een inmiddels gepubliceerde briefwisseling over het lot, de tijd en de zin van het leven.

In zijn inleiding blikt Erno Eskens terug op de briefwisseling. Hij staat stil bij de centrale vraag van het boek: kun je je ooit echt verzoenen met de dood? Kun je, zoals Friedrich Nietzsche voorstelde, liefde voor je (nood)lot hebben? Kun je ja zeggen tegen het leven op het moment dat het ernstig tegenzit?

Samen met de aanwezigen zal Eskens de verschillende manieren van omgaan met de laatste levensfase onderzoeken. Hij onderscheidt daarbij de traditionele verzoeningsleer van de christenen (Je komt vast wel in de hemel), de verzoeningsleer van de stoïcijnen (Je wist toch al dat je doodging?) en de verzoeningsleer van Friedrich Nietzsche (de tijd is rond, je zult eeuwig wederkeren).

Erno Eskens (1964) is programmadirecteur en uitgever bij de Internationale School voor Wijsbegeerte. Hij studeerde filosofie en politicologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, en stond aan de basis van Filosofie Magazine en de Maand van de filosofie. Hij publiceerde onder meer Democratie voor dieren en de Filosofische reisgids voor Nederland en Vlaanderen. In 2015 promoveerde hij op Een beestachtige geschiedenis van de filosofie. In 2017 publiceerde hij met André de Vries het brievenboek Amor fati; filosoferen tegen het einde.

Leestip: André de Vries en Erno Eskens: Amor fati, filosoferen tegen het einde (ISVW uitgevers 2017).

Margo Klijn in gesprek met Greshoff biografe Annemiek Recourt

Greshoff (1888-1971) was een bevlogen literair agent die een grote stempel drukte op de Nederlandse literatuur. Hij is op bijzondere wijze aan onze boekhandel verbonden. Boeken van hemzelf (en anderen) zijn door Hijman Stenfert Kroese & Van der Zande uitgegeven en het motto van de winkel, ‘Het Schoone Kennen Veredelt De Ziel’ wordt aan hem toegeschreven. Cultuurhistorica Annemiek Recourt schreef een diepgravende biografie over Greshoff; Margo Klijn onderzocht de geschiedenis van de boekhandel. Samen gaan zij deze avond in gesprek over leven en werk van Greshoff en in het bijzonder zijn tijd in het Arnhemse.

“Zodra Jan Greshoff en Simon Hijman elkaar ontmoetten, begonnen zij plannen te maken om literatuur uit te geven: mooi gemaakte boekjes ‘omdat toch iemand het moest doen’.” (Margo Klijn, Plaats van Ontmoetingen, pag. 79)

Cultuurhistorica Annemiek Recourt schreef een biografie over deze literaire spilfiguur: Moralist van de ontrouw. Jan Greshoff (1888-1971). Want wie in de eerste helft van de twintigste eeuw een manuscript in zijn bureaula had liggen, wendde zich tot Jan Greshoff. Meer nog dan als auteur, stond Greshoff bekend om zijn talent als literaire promotor. Niemand kon zo spontaan aansporen en gul bewonderen als hij. Het leverde hem de trouwe vriendschap op van schrijvers als E. du Perron en Menno ter Braak en de bewondering van talloze jongeren. Het was Greshoff aan wie Elsschot Kaas opdroeg, aan wie een jonge Annie M.G. Schmidt in de bange meidagen van 1940 een prangende, bewonderende brief schreef en die het debuut van Hans Lodeizen de wereld in hielp.

Greshoffs biografie is ook een pakkende mentaliteitsgeschiedenis van de turbulente metamorfose die Nederland in de twintigste eeuw onderging en voert ze de lezer langs morele dilemma’s, die tot op de dag van vandaag herkenbaar zijn. Waarheen leidt de moderne vooruitgangsgedachte ons? Is de democratie wel de ideale staatsvorm? En wat doe je als je je eigen lat hoog legt, terwijl je de indruk hebt dat steeds minder mensen om je heen dat nog doen?

Annemiek Recourt
Annemiek Recourt is als cultuurhistoricus verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, en werkt daarnaast als freelance redacteur. Zij woont in en werkt vanuit Zuid-Afrika. Eind september is zij onder auspiciën van prof. dr. Lisa Kuitert en prof. dr. Ena Jansen op de biografie van Jan Greshoff gepromoveerd.

Margo Klijn
Margo Klijn woont in Arnhem, studeerde Nederlands en is auteur van De stille slag. Joodse Arnhemmers 1933-1945 en Plaats van Ontmoetingen. De geschiedenis van Grote Oord 15 te Arnhem (1482-2017). 

Annemiek Recourt. Moralist van de ontrouw. Jan Greshoff (1888-1971)
Uitgeverij Van Oorschot. € 44,99.

Liefdesverklaring

Ik houd zo van die donkre burgerheren
Die langzaam wandlen over ’t Velperplein
In deze koele winterzonneschijn:
De dominee, de dokter, de notaris
En ’t klerkje dat vandaag wat vroeger klaar is.
Maar ’t kan verkeren.

Zo onmiskenbaar ziet men aan hun kleren
Dat zij rechtvaardig zijn, terwijl de plicht
Die eedle lijnen groefde in hun gezicht:
De dominee, de dokter, de notaris,
Drievuldig beeld van al wat wijs en waar is.
Maar ’t kan verkeren.

Op aarde valt voor hen niets meer te leren,
Zij zijn volkomen gaaf en afgerond,
Oud-liberaal, wantrouwend en gezond:
De dominee, de dokter, de notaris,
Voor wie de liefde zelfs zonder gevaar is.
Maar ’t kan verkeren.

Zij gaan zich nu voorzichtig laten scheren,
Om daarna, met ervaring en verstand,
Een glas te drinken op het heil van ’t land:
De dominee, de dokter, de notaris.
‘k Weet geen probleem dat hun na zes te zwaar is.
Maar ’t kan verkeren.

Ik houd zo van die zindelijke heren,
Levende monumenten op het plein
In deze veel te heldre winterschijn:
De dominee, de dokter, de notaris,
Die denken dat uw dichter niet goed gaar is.
Maar ’t kan verkeren!

Jan Greshoff (1888-1971)
In: Bij feestelijke gelegenheden (1930).